Διενέργεια έρευνας της Αγγλικής Κυβέρνησης για την Αποφυλάκιση του Πλοίαρχου Μιχαήλ Σάββα Κελέσιη (Καπετάν Μίχαλος)

Μετά την ανατίναξη του πλοίου «Ευαγγελίστρια» στις 24 Ιανουαρίου 1916 από γαλλικό καταδρομικό ο Μιχαήλ Σάββα Κελέσιης φυλακίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο για λαθρεμπορία όπλων και πυρομαχικών στις 16 Απριλίου 1916. Μετά από έρευνες όμως που διεξήχθηκαν από την Αγγλική Κυβέρνηση ο Καπετάν Μίχαλος κρίθηκε αθώος και μετά την απελευθέρωση του από τις φυλακές του Πορντ Σαιντ της Αιγύπτου στις 14 Ιανουαρίου 1917, επέστρεψε πίσω στην Κύπρο. Οι πιο κάτω επιστολές και τηλεγραφήματα δίνουν μια πιο σαφή εικόνα της όλης διεξαγωγής της έρευνας μέχρι την απελευθέρωση του πλοίαρχου: 7 Φεβρουαρίου 1916: Αναφορά από τον Τελώνη Mehmed Murad του λιμανιού Μουλιά (Πάφος) προς το τμήμα τελωνείου Λεμεσού και Πάφου για το περιστατικό τορπίλησης του πλοίου Ευαγγελίστρια έξω από το λιμάνι Μουλιά το οποίο μετέφερε 40 σάκκους σαπούνι. 12 Φεβρουαρίου 1916: Αίτημα από τον Αρχιγραμματέα της Αγγλικής Κυβέρνησης (C.W..ORR Chief Secretary) προς τον επικεφαλή της αστυνομίας για διεξαγωγή έρευνας του πλοίου Ευαγγελίστριας και του φορτίου που μετέφερε. 16 Φεβρουαρίου 1916: Κατάθεση του ναύτη Παναγή Σάββα Μιχαηλίδη υπογεγραμμένη από τους επικεφαλής της αστυνομίας A. J. Wilson και G. C. Bayly. 12 Φεβρουαρίου - 18 Φεβρουαρίου 1916: Διάφορα τηλεγραφήματα από τον C.L. Woulley (Αξιωματικός) στον Ύπατο Αρμοστή της Κύπρου (High Commissioner). 17 Φεβρουαρίου 1916: Αναφορά από τον C.L. Woulley προς τον Ύπατο Αρμοστή της Κύπρου πως η έρευνα για το πλοίο Ευαγγελίστρια διεξάγεται κανονικά χωρίς καμμιά προκατάληψη. 22 Φεβρουαρίου 1916: Τηλεγράφημα από τον C.L. Woolley στον Υπατο Αρμοστή της Κύπρου (High Commissioner) το οποίο αναφέρει πως ο Γάλλος ναύαρχος παρέδωσε τον πλοίαρχο Μιχαήλ Σάββα Κελέσιη στις Βρεττανικές αρχές με την δήλωση ότι ο πλοίαρχος μετέφερε χωρίς καμμιά αμφιβολία πετρέλαιο και το οποίο διοχέτευαι σε εχθρικά υποβρύχια μεταξύ της 1ης και 6 Φεβρουαρίου 1916. 23 Φεβρουαρίου 1916: Αναφορά από τον Γάλλο αξιωματικό Lieut R.F.A. (Liaison Officer) προς την Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών (Military Intelligence Office) πως το πλοίο μετέφερε πετρέλαιο. 27 Φεβρουαρίου 1916: Επιστολή Σάββα Χαραλάμπους (Ιδιοκτήτης του πλοίου Ευαγγελίστρια) προς τον Αρχιγραμματέα της Λευκωσίας όπου ζητά τα πορίσματα της έρευνας και των ανακρίσεων σχετικά με την καταβύθιση του πλοίου. 6 Μαρτίου 1916: Κατάθεση του Σάββα Μιχαήλ (τιμονιέρης του πλοίου Ευαγγελίστρια) για τα γεγονότα της 24 Ιανουαρίου. Συνυπογράφει ο συνήγορος του Βασιλιά Α. Russell (Kings Advocate). 6 Μαρτίου 1916: Αναφορά από τον Α. Russell (Kings Advocate) προς τον Αρχιγραμματέα της Αγγλικής Κυβέρνησης (Chief Secretary) πως μέσα από τις έρευνες που διεξήχθηκαν σε συνεργασία με τον Αρχιτελώνη (Chief Collector of Customs) δεν τίθεται θέμα λαθρεμπορίας και πιθανόν οι Γάλλοι ναύτες να έκαναν λάθος. 11 Αυγούστου 1916: Απόφαση γαλλικού Ναυτοδικείου το οποίο προβάλλεται μέσα από την γαλλική επίσημη εφημερίδα "Journal Officiel" για την ορθή κατά την γνώμη του απόφαση καταβύθισης του πλοίου αλλά και φυλάκισης του πλοίαρχου. 21 Ιανουαρίου 1917: Επιστολή προς G.O.C. Troops για την αποφυλάκιση του Μιχαήλ Σάββα από το Στρατόπεδο Αιχμαλώτων Πολέμου (Prisoners of War Camps) του Πορτ Σαιντ της Αλεξάνδρειας. 22 Ιανουαρίου 2011: Έντυπο αποφυλάκισης του Μιχαήλ Σάββα Κελέσιη και επιστροφή του στην Κύπρο στις 22 Ιανουαρίου 1917.