STAMATIS BORAKIS VOLUNTEER
Title in English
Stamatis Borakis volunteer
ΜΠΟΡΑΚΗΣ ΕΜΜ. ΣΤΑΜΑΤΗΣ
(1892-26/5/1941)
Γεννήθηκε στο ορεινό οικισμό Ζουριδιανά Ορθουνίου της επαρχίας Κυδωνίας Χανίων. Η μητέρα του ήταν η Αγγελική Μαλιδρέτου. Ήταν το πρώτο παιδί μιας φτωχής αγροτικής οικογένειας. Ακολούθησε η Αργυρώ το 1901 και ο Παναγιώτης, το 1904.
Κατετάχθη ως κληρωτός στο 1ο Τάγμα Κρητών στις 2 Οκτωβρίου 1911. Όταν τελείωσε την υποχρεωτική στράτευσή του συνέχισε σαν εθελοντής. Δεν έχουμε στοιχεία για το που ακριβώς βρέθηκε σαν στρατιώτης, παρά μόνο το πιστοποιητικό από το Στρατολογικό γραφείο Χανίων. Λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων (Βενιζελικός), του είχαν προτείνει και το είχε δεχτεί να γίνει μόνιμος στον στρατό. Όταν επέστρεψε στο χωριό του με άδεια στις 26 Ιανουαρίου 1919, (ο πατέρας του ήδη είχε πεθάνει, περίπου το 1916) στο σπίτι του δεν βρήκε κανέναν. Όπως του είπαν οι γείτονες, η αδελφή του παντρεύτηκε και ο γαμπρός πήρε την υπόλοιπη οικογένεια σπίτι του για φαμέγιους (εργάτες). Τον συμβούλεψαν να βρει μια κοπελιά, να την παντρευτεί και να πάρει πίσω την μάνα του και τον αδελφό του. Αυτό και έκανε. Παντρεύτηκε την Θεανώ Φυτράκη από το διπλανό χωριό, τις Καρρές, μάζεψε την οικογένειά του στο πατρικό του και έφυγε ξανά για να καταταγεί στις 14 Μαρτίου του 1920 στην Μεραρχία Πεζικού Κρήτης, απορρίπτοντας ωστόσο την πρόταση για μονιμότητα στον στρατό. Γύρισε στο σπίτι του και έφευγε ξανά στον στρατό μέχρι και τον Ιούλιο του 1923, οπότε και διαλύθηκε το εθελοντικό σώμα Κρητών. Έκτοτε γύρισε στο χωριό του, ασχολήθηκε με τα αγροτικά στον μικρό κλήρο που του είχε απομείνει από τον πατέρα του και με την κτηνοτροφία, εργασίες που όμως δεν έφταναν για να συντηρήσει την οικογένειά του. Γι αυτό και δούλεψε σαν εργάτης-βοσκός σε άλλους κτηνοτρόφους που είχαν πολύ περισσότερα πρόβατα.
Με την Θεανώ, τη συζηγό του, έκαναν εφτά παιδιά. Τον Μανόλη (1922-1999), την Κρυσταλία (1923 - 2013), τον Στέλιο (1925 - 2001), τον Κωστή (1927 - 2010), τον Γρηγόρη (1931- 2014), την Μαρία (1933 – 1947) και τον Μιχάλη (1935 - 2006). Μαζ ί τους ζούσε η μάνα του η Αγγελική και ο αδελφός του ο Παναγιώτης, που στα 1930 παντρεύτηκε και άνοιξε δικό του σπιτικό στα Μποριανά, μια γειτονιά στο διπλανό χωριό όπου κατοικούσαν κι άλλοι Μποράκηδες.
Συνήθιζε να φιλοσοφεί, ίσως τα 11 χρόνια στα μέτωπα του πολέμου, να τον είχαν επηρεάσει. Του άρεσαν τα γλέντια και έκανε αστεία σε κάθε ευκαιρία που έβρισκε, όπως μόνον οι φτωχοί και γνήσιοι άνθρωποι εκείνης της εποχής, ήξεραν να κάνουν. Διακρίνονταν για την σεμνότητα και τιμιότητά του, την αγάπη και την αλληλεγγύη για τους ανθρώπους. Χαρακτηριστικά που μετέδωσε σε όλο τους το μεγαλείο και στα εφτά παιδιά του, τα οποία τον τίμησαν σε όλη τους την δύσκολη πορεία στην ζωή μέχρι και τον θάνατό τους. Το 1938 έλαβε μέρος στο κίνημα εναντίον του Μεταξά που έγινε στα Χανιά. Όταν κηρύχθηκε ο Ελληνοιταλικός πόλεμος είχαν δικαίωμα να καταταχθούν οι πολίτες έως 50 ετών. Δήλωσε την επιθυμία του να πολεμήσει ξανά, αυτή τη φορά στο Αλβανικό μέτωπο - ήταν τότε 48 ετών - όμως επειδή είχε πολλά παιδιά τον απέρριψαν, πράγμα που τον στεναχώρησε πολύ.
Ήταν Τρίτη 21 Μαίου όταν οι Γερμανοί ξεκίνησαν την επίθεση στην Κρήτη. Εκείνη την ημέρα βρίσκονταν σε ένα χωράφι πιο ψηλά από το χωριό του, μαζί με την οικογένειά του, όπου φύτευαν τον λαχανόκηπό τους για τις ανάγκες του σπιτιού. Μόλις είδε τα αεροπλάνα να κάνουν γύρους πάνω από τον κάμπο των Χανίων, χωρίς δεύτερη σκέψη, με ένα πλατανόξυλο στο χέρι, αφού τα όπλα τους τα είχε πάρει ύπουλα ο Μεταξάς, κατέβηκε στην μάχη. Κάθε ξημέρωμα κατέβαινε στην μάχη, βαριά οπλισμένος πια, με πιστόλια Γερμανών αξιωματικών, με την βεβαιότητα ότι θα καταφέρουν να αποτελειώσουν τους Γερμανούς και γύριζε το βράδυ στο σπίτι του για φαγητό και ύπνο.
Την 6η ημέρα της μάχης, στον Αλικιανό, ο Σταμάτης ξεδίπλωσε, σύμφωνα με αφηγήσεις, όλο τον ηρωισμό, την γενναιότητα και την πίστη του στον αγώνα ενάντια στον κατακτητή. 26 Μάιου έδειχνε το ημερολόγιο, ημέρα του δικού του τέλους και αρχή των δεινών για την οικογένειά του. Τα επόμενα χρόνια στην Κρήτη, το όνομά του αναφέρονταν συχνά σαν τον ήρωα που πρέπει να έχουν παράδειγμα οι στρατιώτες που μπαίνουν στην μάχη. Μάλλον γι’ αυτό οι κατοπινές ελληνικές κυβερνήσεις, «τον τίμησαν δεόντος» κυνηγώντας ολόκληρη την οικογένειά του. Η μικρή του κόρη δολοφονήθηκε από τους Μάιδες στον Εμφύλιο «για έναν καλύτερο κόσμο» όπως είχε πει, σε ηλικία 17 χρονών, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά του κυνηγήθηκαν και τιμωρήθηκαν με εξορίες και φυλακές που στο σύνολό τους φτάνουν τα 32 χρόνια.
Η κόσμος προχωρά μπροστά, από τις πράξεις των μικρών και των πολλών. Όμως η ιστορία γράφεται στα σαλόνια από τους εμπόρους του πλούτου της ζωής και του θανάτου, κρατώντας την ανθρωπότητα σε σημειωτόν και δυστυχώς πολλές φορές πηγαίνοντας την πίσω.
Φθινόπωρο 2014. Δεν ζει κανείς από αυτήν την οικογένεια πια. Αυτή η οικογένεια όμως ήταν από την ιδιαίτερη κάστα των ανθρώπων που ανέβασαν ένα σκαλί πάνω τον άνθρωπο λιπαίνοντας την ανθρωπότητα, άλλοι δίνοντας την ζωή τους και άλλοι διαλέγοντας τον δύσκολο μα μεγαλειώδη ανήφορο.
Summary description of items
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΗ ΜΠΟΡΑΚΗ ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ.
Transcription status
Not started | 0 % | |
Edit | 50 % | |
Review | 0 % | |
Complete | 50 % |
- ID
- 19285
- Number of items
- 2
- Person
- ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΠΟΡΑΚΗΣ
Died: May 26, 1941 in Μαλεμε Χανιων
- Origin date
- 1911 – 1923
- Language
- Ελληνικά
- Front
- Balkans
- Contributor
- ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΠΟΡΑΚΗ/ΘΕΑΝΩ ΜΠΟΡΑΚΗ
- Collection day
- CHA01