Władysław Gabler - żołnierz, lekarz wojskowy, powstaniec wielkopolski
Title in English
Władysław Gabler - soldier, army doctor, insurgent
Władysław Gabler urodził się w 26 czerwca 1890 roku w Poznaniu, na Śródce.Od 1896 do 1902 roku uczęszczał do niemieckiej Szkoły Miejskiej (Burger Schule) w Poznaniu przy ul. Rycerskiej 30 (obecnie F. Ratajczaka). Następnie do niemieckiego Królewskiego Gimnazjum Klasycznego w Rogoźnie Wlkp. i uzyskał maturę w 1909 roku. W latach szkolnych należał do tajnego koła samokształceniowego towarzystwa Tomasza Zana gdzie pełnił funkcję kółkowego i bibliotekarza. W latach 1909-1912 studiował medycynę na Uniwersytecie w Monachium, a następnie kontynuował na Uniwersytecie w Strasburgu. W związku z wybuchem Wielkiej Wojny, jako poddany pruskiego zaborcy, musiał służyć w jego armii. Od 1 września 1914 do 1 lutego 1916 roku był na froncie zachodnim w oddziale transportowym rannych i chorych jako podlekarz i kierownik oddziału w stopniu podchorążego. Po zdaniu państwowego egzaminu lekarskiego w 1915 roku uzyskał dyplom lekarski i w 1916 roku został mianowany na podporucznika. W latach 1916-1918 służył jako lekarz w różnych niemieckich pułkach w rejonach operacyjnych na zachodzie Niemiec. W sierpniu 1918 roku służył na froncie w 60 pp w walkach nad rzeką Somma gdzie zachorował i następnie leczył się w szpitalach wojennych w Strasburgu i Reinerz Altheide. W końcu grudnia 1918 roku wyjechał na urlop świąteczny do Poznania. W związku z wybuchem Powstania Wielkopolskiego nie wrócił już do swojego pułku. 10 stycznia 1919 roku zgłosił się ochotniczo do Dowództwa Sł. Wojsk Powstańczych w Poznaniu. Jako ppor. z byłej armii niemieckiej został awansowany na porucznika i przydzielony w dniu 28 lutego 1919 roku jako lekarz do Obwodowej Komisji Uzupełnień w Nowym Tomyślu przy poborze mobilizacyjnym. Następnie rozkazem Dow. Gł. w dniu 10 maja 1919 roku przeniesiony do II baonu Obrony Krajowej na stanowisko lekarza baonu pod dow. ppor. Antoniego Wysockiego. Służył na froncie południowym W. Księstwa Poz. - rawickim, a później zachodnim - międzychodzkim i czarnkowskim. W lipcu 1919 roku por. lek. Gabler został awansowany na stopień kapitana. W dniu 21 czerwca 1919 roku II baon O.K. wszedł w skład 1. p. Obrony Krajowej pod dow. por. Nieboraka - następnie w styczniu 1920 roku zmieniony na 2 p. rezerwowy i 28 stycznia 1920 przekształcony w 159 pp wlkp. w którym kpt. Gabler pełnił obowiązki lekarza naczelnego (pułkowego) na froncie do końca marca 1920 roku, czyli likwidacji Frontu Wielkopolskiego. W marcu 1919 roku lek. Gabler został przyjęty do Wojska Polskiego. W związku z wojną polsko-bolszewicką został przydzielony do Obozu Jeńców nr 5 w Szczypiornie k. Kalisza na stanowisko komendanta szpitala obozowego. Następnie, w sierpniu 1920 roku, został przeniesiony do Obozu Jeńców nr 1 w Strzałkowie k. Słupcy na stanowisko naczelnego lekarza obozu i komendanta szpitala. Pod koniec listopada 1920 roku powrócił do Strzałkowa na poprzednio zajmowane stanowisko. Za zasługi na polu służby zdrowia podczas wojny polsko-bolszewickiej MSWojsk. wystawiło wniosek na Złoty Krzyż Zasługi dla kpt. lek. Gablera gdzie w szczegółowym uzasadnieniu napisano: "Major Gabler w 1920 roku pełniąc obowiązki kapitana w Obozie Jeńców w Strzałkowie gdzie przebywało do 5000 chorych, z całym poświęceniem dokładał wprost nadludzkich wysiłków przy ich leczeniu - gdy następnie wybuchła groźna epidemia cholery i tyfusu, zastraszająca w skutkach - pracował z narażeniem własnego życia - stłumił epidemię. Należy mu także zawdzięczać, że epidemia nie rozszerzyła się na osiedla miejskie i wiejskie, gdyż zarządzenia swe sanitarne planował i poza służbą". W 1933 roku mjr lek. dr Gabler został przeniesiony w stan spoczynku by 23 sierpnia 1939 roku zostać zmobilizowanym do wojska. Po II wojnie kontynuował praktykę lekarską. Przeszedł na zasłużoną emeryturę w wieku 72 lat. Z tytułu udziału w Powstaniu Wielkopolskim 1918-19 oraz Wojny Obronnej w 1939 roku został w 1970 roku zweryfikowany na członka zwyczajnego ZBoWiD w Poznaniu. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim w 1972 roku awansował na podpułkownika W.P. a uchwałą Rady Państwa odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Odznaką Grunwaldzką i Medalem Za Udział w Wojnie Obronnej 1939 r. - pośmiertnie.
Summary description of items
Karty ewidencyjne wojskowe, zdjęcia Władysława Gablera
Transcription status
Not started | 91 % | |
Edit | 4 % | |
Review | 4 % | |
Complete | 0 % |
- ID
- 20899
- Number of items
- 23
- Person
- Władysław Gabler
Born: June 26, 1890
Died: February 28, 1973
- Languages
- Deutsch, Polski
- Keyword
- Medical
- Front
- Western Front
- Location
- Strasburg
- Contributor
- Andrzej Gabler
- Collection day
- PZ03